Phlip Bertram (1915-1983)

Iets te schrijven over Bertram, voorwaar geen gemakkelijke taak, omdat dit “iets” niet beperkt kan blijven tot “Flip’s” verrichtingen op de grasmat, die ondergetekende het voorrecht had te mogen aanschouwen. Immers, wil men de pretentie hebben een soort levensbeschrijving te geven, zo kan een terugblik die een halve eeuw bestrijkt gerust genoemd worden, dan moet naast de voetballende Flip van zo’n 25 jaar geleden, ook nog de andere Flip geschilderd worden. Ik bedoel niet de dagelijkse heer Bertram in zijn gehele wandel en handel, doch het stukje Bertram dat ook de huidige generatie, (was toen 1973) nog zal aanspreken.

Om dit brokje Bertram het noodzakelijke reliëf te kunnen geven, heeft N.N. eens een praatje gemaakt met de jubilaris in spé, t.w. 50 jaar lidmaatschap.
Aanvankelijk kwam het door mij beoogde niet goed uit de verf, doch met een vrij onnozele vraag had ik meer geluk.
“Heeft u ook hobby’s, heer Bertram?”

Hobby
Hij brandde los: “Hobby’s? Hobby’s? Ik heb wat aan schaken gedaan, doch dat mag geen naam hebben. Neen, wanneer ik het over mijn hobby spreek, dan spreek ik over UVV. Dat is altijd mijn hobby geweest en zal het altijd blijven! Onze vereniging heeft door de jaren heen gesteund op mensen die van hun club een hobby maakten. Mensen die er hun tijd, hun werk en vaak hun geld aan de club geschonken hebben. Zij waren het die ons de gelegenheid gegeven hebben om onbezorgd onze sportvreugde te kunnen beleven en die ons geleerd hebben wat vriendschap en clubgeest betekent. Wij hebben aan hen oneindig veel te danken gehad en speciaal daarom ben ik zo blij dat dergelijke mensen er heden ten dage ook zijn en dat ik er zelf toe mag behoren en zover in mijn vermogen ligt iets kan doen voor onze club.

Wanner ik hoor dat ook in andere verenigingen mensen rondlopen die vele jaren dit vaak ondankbare werk doen, louter uit liefde voor de sport, dan heb ik daar het grootste respect voor en ben hen dankbaar, want zij zijn het die onze amateur sport  in werkelijkheid overeind houden.

De voetbalkant
Na deze geestdriftige peroratie, die in werkelijkheid een hommage was aan de ongeteld velen wier namen nimmer de voorpagina’s van onze sportpers halen, heb ik afscheid genomen van de heer Bertram. Mijn artikeltje zou nu gevoeglijk beëindigd kunnen worden, doch incompleet zijn over “Flip’s” voetbalperikelen te zwijgen. Daarom gaan we nog even terug naar de jaren rond 1930. Het waren voor UVV zeer zorgvolle jaren, waarover ik in het verleden het een en ander heb geschreven. Door strubbelingen in de club hadden veel spelers ons verlaten en het leek met UVV definitief afgelopen te zijn. Toen gebeurde er echter iets, dat ik altijd als een soort wonder heb beschouwd.

De trainer uit onze 1e klas jaren “Pappie Schwartz” had namelijk een erfenis achtergelaten die ons behoud zou worden. Hij had een heel stel jeugdigen spelertjes opgeleid waarvan er velen vertrokken, maar de overgeblevenen werden door de onvergetelijke Harry Mommers gevormd tot de kern van ons 1e elftal.

Tot hen behoorden Kerkhoven, Vader, de Pino’s, de Sparenburg’s en ik meen als jongste onze Flippie Bertram. Als pikante bijzonderheid moet ik hier vermelden dat onze huidige Erevoorzitter Harry Bos aanvankelijk ook tot de jeune premiers behoorde. Zijn voetbalaspiraties vonden evenwel een vroegtijdig einde omdat in het verre verschiet een voorzittershamer lonkte. Hierdoor wijzigde zich zijn interesse. Een gelukkige gang van zaken die voor UVV zegenrijke gevolgen heeft gehad! Om met Bertram verder te gaan, het duurde niet lang of wij zagen hem regelmatig in het 1e elftal optreden. Zo herinner ik mij een wedstrijd in 1933 tegen APGS, welke met 7-3 door ons werd gewonnen. Flip speelde die middag linkshalf en behoorde tot de uitblinkers.

De opstelling was aldus:
doel: Frans Pino
backs: v. Beest, Kerkhoven
middenveld: Kerkhoven, Slingerland, Bertram
voorhoede: v.Bommel, Sparenburg, v. Doorn, Sonneveld, Geni Pino

Flip was een speler die over een goede techniek beschikte. Hij voetbalde zeer gemakkelijk en was uitermate bewegelijk. Soms opereerde hij als linksbinnen, vaker als linkshalf. Persoonlijk vond ik hem op die laatste plaats op zijn best. Op die plaats stond hij ook toen UVV in hetzelfde jaar voor de eerste maal na de degradatie uit de 1e en 2eklas, kampioen werd van de 3e klas.
We wonnen met 4-0.

Flip’s noodlot
De titanenkampen in het jaar 1934 tegen Vriendenschaar zijn genoegzaam bekend, doch wat velen zich waarschijnlijk niet meer herinneren is het noodlot wat zich toen over Flip voltrok. In de eerste wedstrijd tegen Vriendenschaar was hij zo onfortuinlijk zijn been te breken en dit scheen het einde van zijn sportloopbaan  te betekenen. Maandenlang heeft Flip toen in het gips gelopen en geleerd wat “afzien” betekent.

Doch uiteindelijk trad er genezing op en tot onze vreugde zagen wij hem na lange tijd verschijnen om gaandeweg, stap voor stap, zijn plaats in het 1e elftal te hervinden. Het moet wel een bijzondere voldoening voor hem zijn geweest te behoren tot de ploeg die in 1939 door in den Haag met 3-2 van BMT te winnen, kampioen van de 2e klasse werd. Er zaten toen nog maar 3 medespelers uit het Mommers tijdperk in het eerste, t.w. de beide Pino’s en Sparenburg.

Ups en downs
Voor de rest waren er Freyeé, v. Elswijk, v.d. Wurff, v.d. Leck, Baams, den Hartog, Wetemann en Brasem voor zover mij de namen te binnen schieten.  De jaren verstreken met hoogte- en dieptepunten voor UVV en voor Flip. Er verschenen andere trainers, zoals v.d. Lek en Eef Ruysch. En onder het regiem van de laatstgenoemde  beleefde ik het laatste optreden van Flip, naar ik meen in ’43 of ’44. Wij beschikten toen over een Tanamal, Rampen, v.d. Wurff, Wetemann, v.d. Bor, v.d. Leck, v. Elswijk en de huidige F.C. den Haag bestuurder Herman Chouffour en met last but not least de op het UVV nest teruggekeerde Piet van Reenen.

Kort hierna hoorde ik dat in een onzalig ogenblik Flip door zijn ogenschijnlijk geheel herstelde been was gegaan en dat er weinig  hoop bestond op volledig herstel. Na een moeilijke periode met uitzicht voor blijvende invaliditeit en vele bezoeken aan diverse doctoren is Flip na een geslaagde operatie weer de oude geworden, niet om te voetballen, maar om zich in dienst te stellen voor de amateursport.                    
Gepubliceerd door NN, alias voor Job de Jong, in het UVV nieuws van 13-8-1973.

Tijdens de veteranenréunie op de 47e verjaaredag van UVV werd er een wedstrijd gespeeld tussen de Kampioen van 1934 en de rest van UVV. Van de kampioenen waren nog vindbaar Frans Pino, Karl Schilla, Jo v. Beesd, Lou Vader, Geni Pino, Willy Sparenburg, Flip Bertram en Leen Sonneveld. Arie Kerkhoven en v. Bommel waren helaas niet gekomen.

Cricket 11 juni 1950

Het cricketelftal van U.V.V. dat zondag met 31 runs van Ajax won. 
Achterste rij vlnr: Ph. Bertram, Mej. van Steenwijk (scorer), H. Fresen, H. Böhme, J. Kars, A. Nopol en W. Migo.
Zittend vlnr: A. Migo, J. van Beest (captain en wricketkeeper), Th. Migo, J. van Woersem en Th. Fresen.
Op de voorgrond de mascotte Flipje Bertram, de zoon van Ph. Bertram.

Fabels?!
De historische commissie wil uit hun eigen ervaringen met Flip enige anekdotes toevoegen. Als kleedkamer humor doet het volgende verhaal van Flip de ronde;

Tijdens een belangrijke beslissingswedstrijd kreeg UVV in de laatste minuut een corner te nemen, Flip zocht de meest heetgebakerde tegenstander uit en gaf hem een schop tegen zijn benen, waarop deze gelijk uithaalde en door de scheidsrechter bestraft werd met een penalty en hiermede had UVV de 2 punten die broodnodig waren.

Zo gaat het verhaal dat Flip een voetbalwedstrijd van UVV nooit zittend bekeek, wij kennen hem dat hij rondjes om het veld liep en wanneer dat volgens hem aan de orde was met luide stem naar de scheidsrechter riep; “Scheidsrechter waar ben je mee bezig!!” Dat was overigens nog een beschaafde versie.

Dat de clubliefde van Flip Bertram wel erg ver ging, bleek in 1962. Twee leden, Bas van Rooij en Maarten v.d. Stoep stonden in de rust van een wedstrijd wat te praten, toen de heer Bertram (Flip voor Bas) hen aansprak met de woorden; “Hopelijk zet het door.” De beide heren begrepen het niet en vroegen om een toelichting. Het antwoord luidde; “Dat jullie dat niet begrijpen! Ik bedoel die ruzie over die raketten op Cuba tussen Rusland en Amerika.  Hoezo, dat is toch ernstig!” Bertram; “Dat jullie dat niet begrijpen. Als het oorlog wordt, dan krijgen we een noodcompetitie net als in 1940. En dan kun je niet degraderen! ”

“UVV-ers onder de loupe!”
In 1949 stond in het UVV-Nieuws een serie artikelen onder de titel “UVV-ers onder de Loupe”. In clubblad nummer 10  stond Phlip Bertram centraal.

Utrechts Nieuwsblad (18-8-1981)

Peter van Santen (jan.2018)